Przeglądając obliczenia w świadectwach charakterystyki energetycznej czy audytach energetycznych, często spotykam się z niepoprawnym liczeniem współczynnika przenikania ciepła U dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem. Po rozważaniach na temat sposobu liczenia powierzchni Af („PI” 2/2016), zajmijmy się zatem kolejnym detalem przygotowania świadectw.
Nieprawidłowe założenia…
Tabela 1 przedstawia przykład karty audytu energetycznego, w której wpisano wartość współczynnika przenikania ciepła U dla stropu pod nieogrzewanym poddaszem przed termomodernizacją w wysokości 4,07 W/(m2 ∙ K). W efekcie uzyskano bardzo niski okres zwrotu (SPBT), proponując ocieplenie nieużytkowego poddasza. Tabela 2 pokazuje natomiast sposób (nieprawidłowy), w jaki uzyskano wspomnianą wartość współczynnika U. W czym tkwi problem?
1. Uproszczony przekrój budynku |
…i wskazania normy PN-EN ISO 6946:2008
Dla części osób pewnym problemem jest kwestia, co zrobić z samym poddaszem – jak je uwzględnić w obliczeniach?
Zakładając, że na poddaszu nie ma takiego ruchu powietrza jak na zewnątrz budynku, osoby te często przyjmują, że wartość Rse jest taka sama jak Rsi, czyli:
Rse = Rsi = 0,1,
co poprawia opór cieplny (R = 0,306) i obniża współczynnik U do wartości 3,27 W/(m2 ∙ K) (tabela 3). Niestety, nie jest to prawidłowy sposób wykonywania obliczeń. Dlatego warto w tym miejscu przypomnieć normę, która zawiera wytyczne, jak wykonywać tego typu obliczenia. Chodzi o PN- N ISO 6946:2008 „Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania”. Ta norma powinna być nam dobrze znana, gdyż daje wskazania, jak rozwiązać wiele problemów z liczeniem współczynnika U czy R.
Zawiera m.in. tablicę, w której podane są wartości oporu cieplnego dla przestrzeni dachowych zależnie od rodzaju pokrycia i poszycia dachu (tabela 4). Zatem po warstwach stropu pod nieogrzewanym poddaszem powinniśmy dodać wartość oporu przestrzeni dachowej Ru oraz opór przejmowania od strony zewnętrznej Rse. Gdy wykonamy w ten sposób obliczenia, warto zwrócić uwagę, iż prawidłowy wynik różni się od pierwotnego podanego w tabeli 1 aż o 45%! Odnoszę wrażenie, że wiele osób sporządzających obliczenia do świadectwa czy audytu nie widziało nigdy tabeli 4, a być może również normy PN-EN ISO 6946:2008. Winne błędom mogą być programy komputerowe, które – jak często myślimy – powinny wszystko przewidzieć. Pamiętajmy, że program komputerowy to tylko narzędzie, które nie zwalnia nas z myślenia i poznania przepisów.
Drodzy audytorzy, pamiętajmy, że program komputerowy to tylko narzędzie, które nie zwalnia nas z myślenia i poznawania przepisów. W razie problemów, nie zwalnia nas też z odpowiedzialności formalnej.
Inne sytuacje, inne rozwiązania
Warto przypomnieć, iż przedstawiony model obliczeń przeznaczony jest dla przestrzeni wentylowanych naturalnie. Przy wentylacji mechanicznej należy stosować procedurę podaną w PN- N ISO 13789:2008, zgodnie z którą traktujemy przestrzeń poddasza jako nieogrzewaną, z określoną krotnością wentylacji. Osobnym problemem, który nie został uwzględniony w tabeli 4, są poddasza nieogrzewane, nad którymi jest ocieplony dach. Warto rozważyć zdefiniowanie takiego poddasza jako nieogrzewanego oraz sporządzenie bilansu, w którym wyznaczy się temperaturę w przestrzeni nieogrzewanej. Jak przeprowadzić takie obliczenia, pokażę w jednym z kolejnych numerów „Polskiego Instalatora”.
Autor: Maciej Surówka
Klub Certyfikatora i Audytora Energetycznego to stałe miejsce na prezentację problematyki audytingu i certyfikacji energetycznej. Zakładam, że pozwoli on nie tylko przedstawić różne zagadnienia, ale i odpowiedzieć na nurtujące nasze środowisko pytania i wątpliwości. Dlatego zachęcam do nadsyłania do redakcji PI bądź do SCiAE swoich uwag i opinii.
Część I --> Klub Certyfikatora i Audytora Energetycznego. Po pierwsze: audyt energetyczny
Część II --> Świadectwa energetyczne i centralny rejestr. Można było prościej – refleksje praktyka
Po drugie: certyfikat energetyczny
Część III--> Po trzecie: jakość świadectw charakterystyki energetycznej
Część IV --> Poprawiony audyt energetyczny – (nie)dobre zmiany
Część V --> Metodologia sporządzania świadectw – co z tą powierzchnią (Af)?