Specjalny raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), opublikowany 18 maja 2021 r., pokazuje, że droga do osiągnięcia krytycznego celu zerowej emisji netto (NZE – net zero emissions), choć wymagająca wysiłku i umiejętności, przyniesie jednak ogromne korzyści. Raport pokazuje, że pompy ciepła i efektywne technologie chłodzenia odgrywają ważną rolę w osiągnięciu tego celu w sektorze ciepła i chłodu.

Do 2050 r. ponad 85% budynków uzyska poziom ZCRB „zero-carbon-ready”, czyli gotowości do zerowej emisji dwutlenku węgla, przy obniżeniu intensywności zapotrzebowania na ciepło o 75%. Pompy ciepła mają zaspokajać połowę globalnego zapotrzebowania na ciepło do 2045 roku.

Zgodnie z nowym raportem „Net zero by 2050: Plan działania na rzecz globalnego sektora energetycznego”, ta droga wymaga bezprecedensowej transformacji sposobów produkcji, transportu i wykorzystania energii na całym świecie. Dotychczasowe zobowiązania rządów w zakresie klimatu – nawet jeśli zostaną w pełni osiągnięte – sięgają znacznie poniżej tego, co jest konieczne aby do 2050 r. osiągnąć globalny zerowy poziom emisji dwutlenku węgla (CO₂ ), jaki dawałby światu szansę na ograniczenie globalnego wzrostu temperatury do 1,5°C.

Sprawozdanie jest pierwszym na świecie kompleksowym opracowaniem, które przedstawia, w jaki sposób do 2050 r. przejść do systemu energetycznego net zero, zapewniając jednocześnie stabilne i przystępne cenowo dostawy energii, a zarazem powszechny dostęp do energii, a zatem napędzając solidny wzrost gospodarczy.

Raport wskazuje opłacalną i ekonomicznie wydajną drogę, która prowadzi do czystej, dynamicznej i stabilnej gospodarki energetycznej, w której dominują odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, a nie paliwa kopalne. Przeanalizowano również kluczowe wątpliwości, takie jak rola bioenergii, wychwytywanie dwutlenku węgla i zmiany postaw konsumentów na drodze do osiągnięcia celu net zero.

W oparciu o bezkonkurencyjne narzędzia do modelowania energii i wiedzę specjalistyczną IEA w planie działania określono ponad 400 kamieni milowych, które mają na celu wytyczenie globalnej drogi do osiągnięcia celu net zero do roku 2050. Obejmują one, począwszy od dziś, zastopowanie inwestycji w nowe projekty pozyskiwania paliw kopalnych i powstrzymanie się przed finalizacją kolejnych decyzji inwestycyjnych dotyczących nowych elektrowni węglowych bez sekwestracji dwutlenku węgla. Do 2035 r. należy zaprzestać sprzedaży nowych samochodów osobowych z silnikami spalinowymi, a wtedy już przed 2040 r. globalny sektor energii elektrycznej osiągnie zerową emisję netto (net zero).

Ponadto inne zdefiniowane kamienie milowe to, między innymi:
- zaprzestanie sprzedaży nowych kotłów spalających paliwa kopalne do 2025 r. oraz
- zrealizowanie 50% zapotrzebowania na ogrzewanie za pomocą elektrycznych pomp ciepła w 2045 r.” (patrz rysunek poniżej).

Według tego założenia łączna liczba zainstalowanych pomp ciepła ma zwiększyć się ze 180 mln sztuk w 2020 r. do 600 mln sztuk w 2030 r. (ponad czterokrotnie), a następnie wzrośnie dziesięciokrotnie do 1,8 mld sztuk w 2050 r.

Udział budynków istniejących, które zostaną zmodernizowane do poziomu gotowości do zerowej emisji dwutlenku węgla (ZCRB) musi wzrastać od wartości <1% w 2020 r. do 20% w 2030 r. oraz ponad 85% w 2050 r. Odpowiedni udział w nowych budynkach musi już w 2030 r. wynosić 100 %.

Uwaga: skrót ZCRB odnosi się do budynków spełniających kodeksy budowlane efektywności energetycznej w odniesieniu do powłoki (skorupy) budynku.

Rys. Wybrane globalne kamienie milowe dla polityk, infrastruktury i wdrażania technologii
budownictwa w ramach mapy drogowej NFZ

Na drodze do osiągnięcia do 2050 r. celu globalnej, zerowej emicji netto stoi wiele kamieni milowych.

Jeśli którykolwiek z sektorów będzie się opóźniać, może okazać się niemożliwe nadrobienie tej różnicy gdzie indziej.

Większość światowych redukcji emisji CO₂ w okresie od teraz do 2030 r. na drodze do emisji net zero zostanie osiągnięte dzięki technologiom, które są już obecnie łatwo dostępne. Jednak w 2050 r. prawie połowa redukcji ma pochodzić z użytkowania technologii, które są obecnie dopiero na etapie demonstracyjnym lub prototypu. Wymaga to, aby rządy szybko zwiększały i wyznaczały nowe priorytety w swoich wydatkach na badania i rozwój, a także na demonstrowanie i wdrażanie technologii czystej energii, stawiając je w centrum polityki energetycznej i klimatycznej.

Raport specjalny ma na celu poinformowanie o negocjacjach na wysokim szczeblu, które odbędą się na 26. Konferencji stron ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP 26) w listopadzie w Glasgow. Został on przygotowany jako wkład w negocjacje na wniosek rządu brytyjskiego stanowiącego prezydencję COP 26.

Pełny raport jest dostępny bezpłatnie na stronie internetowej IEA w postaci interaktywnej, która podkreśla niektóre z kroków milowych na drodze, którą należy zrealizować w ciągu najbliższych trzech dekad, aby osiągnąć zerową emisję netto do 2050 r.

Raport dostępny jest na stronie:
https://www.iea.org/news/

Źródło: IEA/PORT PC