envelope redakcja@polskiinstalator.com.pl home ul. Wąski Jar 9
02-786 Warszawa

Advertisement











18Zawory trójdrogowe w instalacjach stosuje się odkąd pojawiły się systemy z nośnikami energii w postaci pary, oleju, wody, wodnych roztworów substancji niezamarzających. Zawory te są stosowane także w układach technologicznych, gdzie płyn w postaci gazu, cieczy lub mieszanki gazowo-cieczowej podlegając przemianom fazowych realizuje proces ziębienia, ogrzewania.

Popularna nazwa zaworów trójdrogowych, z którą można się spotkać w literaturze fachowej, związanej z techniką instalacyjną, pochodzi z prostego tłumaczenia z literatury zachodniej. Taka nazwa formalnie jest niepoprawna i wprowadzająca w błąd. Tak zwane zawory „trójdrogowe” powinny nazywać się zaworami dwudrogowymi, ponieważ bez względu na to czy są to zawory mieszające, czy zawory rozdzielające, faktycznie występują tylko dwie możliwe drogi przepływu dla strugi płynu. Zawory „trójdrogowe” mają trzy przyłącza (króćce), i stąd prawdopodobnie wzięła się nazwa.

Prawdziwe zawory trójdrogowe mają zupełnie inną konstrukcję i znajdują zastosowanie w układach sterowania oraz napędach pneumatycznych lub hydraulicznych. Jednak ze względu na fakt, że nazwa zawór „trójdrogowy” przyjęła się w literaturze fachowej, popularno naukowej oraz pojawia się w opracowaniach naukowych, w dalszej części artykułu będzie stosowana nazwa zawór „trójdrogowy”. Przy okazji należy wspomnieć, że w technice klimatyzacyjnej przyjęła się także niepoprawna nazwa „woda lodowa”, zamiast czynnik chłodzący, która jest jednoznaczna i nie budzi wątpliwości.

Podział zaworów trójdrogowych

Podziału zaworów trójdrogowych można dokonać razem z elementami napędowymi w zależności od realizowanej funkcji, takiej jak przełączanie lub regulacja. Gdy zawór trójdrogowy jest wyposażony w napęd ręczny lub napęd elektryczny dwupozycyjny, wówczas służy do przełączania, a gdy ma napęd ręczny lub elektryczny ciągły, wtedy służy do regulacji. Zawory trójdrogowe mogą także różnić się konstrukcją zawieradła. Zawieradło może mieć konstrukcję typu: podwójne gniazdo – podwójny grzybek, otwory – przesłona lub otwory – drążona kula. W przypadku konstrukcji zawieradła podwójne gniazdo – podwójny grzybek napęd wykonuje ruch posuwisto-zwrotny, w przypadku zawieradła typu otwory – przesłona lub otwory – drążona kula, napęd wykonuje ruch obrotowy.

Kryterium podziału zaworów trójdrogowych może być też rodzaj napędu, np. ręczny, termostatyczny (bezpośredni), siłownik termiczny, napęd silnikowy.

Każdy z tych zaworów trójdrogowych, wraz z wariacjami napędów ma ściśle określone zastosowanie.

21a 21b 21c
9. Zawór trójdrogowy do napędu z siłownikiem termicznym 10. Zawór trójdrogowy do napędu z siłownikiem termicznymdo fancoili 13. Zawór termostatyczny trójdrogowy


Grzegorz Ojczyk

Ciąg dalszy artykułu w PI 2/2013


 

pi