envelope redakcja@polskiinstalator.com.pl home ul. Wąski Jar 9
02-786 Warszawa

Advertisement











3Nowy poradnik POBE* „Boom dla „zielonych” i cyfrowych technologii w budownictwie – nowe cele polityki klimatycznej UE do 2030 r.” nakreśla nieuniknione i bardzo bliskie już kierunki rozwoju branży budowlanej, szczególnie w zakresie zaopatrzenia budynków w energię.

Wiele założeń obecnej polityki klimatycznej UE można uznać za przełomowe zarówno w odniesieniu do funkcjonowania rynków energii i budownictwa w krajach wspólnoty, jak i rozwoju powiązanych z nimi technologii. Jest to też wielkie wyzwanie dla osób zawodowo związanych z branżą budowlaną i samych użytkowników budynków. Dlatego gorąco zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem w całości (pdf poradnika jest do pobrania poniżej, pod wywiadem), a o rozmowę na temat spodziewanych zmian poprosiliśmy jego autora i prezesa Gate Brussels – Pawła Wróbla.

1Komisja Europejska zdecydowała o przyspieszeniu realizacji założeń „Europejskiego Zielonego Ładu”, ustawiając jednocześnie budownictwo w centrum działań związanych z polityką klimatyczną. Spełnienie obecnych celów w praktyce oznacza rewolucję dla branży związanej z zaopatrzeniem budynków w energię. Czy jesteśmy w stanie temu sprostać?*
– Zaletą „Europejskiego Zielonego Ładu” jest kompleksowe podejście do transformacji, którą przechodzi cała gospodarka. Sektor budynków, który był dotychczas „w cieniu” tych zmian, wychodzi na ich pierwszy plan. Przede wszystkim ze względu na ogromny potencjał osiągnięcia stosunkowo szybkich rezultatów – oszczędności zużywanej energii i dzięki temu redukcji emisji dwutlenku węgla. Komisja Europejska jest zdeterminowana, by w ciągu najbliższych 10 lat podwoić liczbę modernizowanych budynków w Unii. Jednocześnie wskazuje, jak taka proklimatyczna renowacja ma wyglądać – integrowanie odnawialnych źródeł energii, tworzenie domowych magazynów energii oraz infrastruktury do ładowania samochodów elektrycznych, a także wdrażanie i rozwijanie rozwiązań cyfrowych, które będą pozwalały efektywnie zarządzać zużyciem prądu i ciepła przez budynki.
Postawienie przez KE na „falę renowacji” przyspieszył kryzys wywołany pandemią koronawirusa. Gospodarki państw Unii potrzebują nowych inwestycji, które pomogą chronić i tworzyć miejsca pracy. Inwestycje w budynki mają umożliwić wszystkim państwom i regionom w miarę równomierne czerpanie z nich korzyści. Zatem do branży związanej z budynkami popłynie bardzo duży strumień unijnych środków na inwestycje. Mają być one prowadzone zgodnie z najnowocześniejszymi trendami, co niewątpliwie będzie stanowić duże wyzwanie dla producentów oraz usługodawców w sektorze budowlanym.

– Sporo obaw i wątpliwości wśród osób związanych z branżą instalacji budynkowych (producentów urządzeń grzewczych, projektantów, instalatorów, ale też użytkowników) wywołuje kwestia szybkiego odejścia od stosowania gazu ziemnego do zaopatrywania budynków w ciepło. Podejście KE jest odbierane jako zbyt rygorystyczne, zwłaszcza w polskich warunkach, gdzie zastąpienie kotła węglowego lub tzw. kopciucha gazowym kotłem kondensacyjnym jest nie lada wyzwaniem dla świadomości niektórych użytkowników. Jak w tej sytuacji masowo zachęcić ich do kolejnej zmiany – do pompy ciepła i fotowoltaiki? I co będzie z istniejącą infrastrukturą gazową?
– Takiego (szybkiego – red.) odejścia od gazu ziemnego rzeczywiście należy się spodziewać, gdyż celem „Europejskiego Zielonego Ładu” jest eliminacja emisji dwutlenku węgla powstającej w wyniku spalania paliw kopalnych, także gazu ziemnego. W pierwszej kolejności ograniczona będzie możliwość finansowania nowych inwestycji w gaz ziemny. Dotyczy to zarówno dużych projektów, np. terminali LNG czy sieci gazowych, ale także kotłów gazowych instalowanych na indywidualne potrzeby właścicieli domów. Zamyka się możliwość wsparcia finansowego UE dla takich inwestycji. Unia Europejska wycofuje się nawet ze wspierania finansowego połączeń gazowych między państwami wspólnoty, które dotychczas realizowano w ramach budowy paneuropejskiej sieci TEN-E. W tym samym kierunku wcześniej poszedł Europejski Bank Inwestycyjny w przyjętej w 2019 r. nowej strategii działania. Bank ten od 2022 r. wyklucza wspieranie paliw kopalnych, w tym gazu. Wyjątkiem będzie możliwość otrzymania kredytu na wysokosprawną kogenerację gazową, ale pod warunkiem spełnienia limitu emisji poniżej 250 g CO2/kWh. Dodam, że tak samo będą ukierunkowane działania komercyjnych banków czy firm ubezpieczeniowych. Już dziś jest to bardzo wyraźnie widoczne w przypadku inwestycji węglowych.
Niewątpliwie w dłuższym okresie trzeba będzie się zmierzyć z tym, jak wykorzystać istniejącą od lat infrastrukturę gazową, jednak będzie to proces ewolucyjny. Na tym polu sporą rolę do odegrania będzie miał biogaz.

2– Jakie zmiany powinny być dokonane w programie „Czyste powietrze”, aby dostosować go do obecnych strategii unijnych? Czy kryteria taksonomii będą stosowane w odniesieniu do inwestycji, które obecnie korzystają z programów wsparcia kierowanych do właścicieli domów jednorodzinnych?
– Uważam, że im szybciej „Czyste powietrze” będzie zwalczać smog w sposób spójny z celami wyznaczonymi przez politykę klimatyczną i taksonomię zrównoważonego rozwoju, tym lepiej. Dzięki temu środki publiczne będą wydatkowane w najbardziej efektywny sposób. W przeciwnym wypadku wiele dziś dotowanych urządzeń, wkrótce trzeba będzie znowu wymieniać.
Dodatkowym argumentem za wdrażaniem zmian jest realny plan objęcia całego sektora ciepłownictwa i ogrzewnictwa systemem uprawnień do emisji dwutlenku węgla, tj. EU ETS. Prawdopodobnie będzie to oznaczać ujęcie tych kosztów w cenie za paliwo, które będą kupować obywatele na potrzeby ogrzewania. Drożejące uprawnienia do emisji przełożą się wówczas na koszty węgla i gazu, także na poziomie indywidualnych gospodarstw domowych. Będzie to czynnik, który przyspieszy dekarbonizację całego sektora ciepła i chłodu. Dość wspomnieć, że cena uprawnień notuje właśnie rekord od ponad dziesięciu lat, tj. ok. 31 euro za tonę CO2, zaś – zgodnie z przewidywaniami analityków – w 2025 r. podskoczy do 34-41 euro, a w 2030 r. nawet 60-70 euro za tonę CO2.

– Jednym z głównych założeń obecnej polityki unijnej jest walka z ubóstwem energetycznym, a priorytetem w zakresie renowacji budynków m.in. domy mieszkalne o najwyższych współczynnikach zużycia energii. W Polsce jest wiele takich budynków, zwłaszcza prywatnych. Wymagają kompleksowych, bardzo kosztownych działań. Czy takie modernizacje mają sens ekonomiczny? W jaki sposób stosowanie nowoczesnych technologii w przypadków użytkowników o niskiej świadomości ekologicznej i technicznej może zagwarantować oczekiwany efekt?
– Jeśli mówimy o budynkach, które zgodnie z planami nie będą wyburzane lub nie nadają się do rozbiórki, to oczywiście taka renowacja jest bardzo potrzebna, właśnie żeby obniżyć koszty ich funkcjonowania. Budynki plus-energetyczne to nie tylko docelowy model funkcjonowania nowych domów. Powinien on być także adaptowany na potrzeby budynków o najniższym standardzie, bo tam jest największy potencjał obniżenia rachunków za energię. Choć faktycznie, kluczem do wykorzystania tego potencjału jest zwiększanie świadomości użytkowników, tak by chcieli podjąć wysiłek takiej inwestycji.
Akcje edukacyjne bez wątpienia powinny obejmować również kwestie uzyskania współfinansowania modernizacji. Dodatkowo potrzebne są systemy wsparcia już na początkowym etapie inwestycji, obejmujące także przygotowanie techniczne. Wiele zależy również od podejścia przedstawicieli branży budowlanej. W kontaktach z klientami powinni uwzględnić również doradztwo w zakresie tego, gdzie szukać informacji i pomocy nt. finansowania inwestycji, jak działają systemy wsparcia itd. Im bardziej kompleksowa obsługa inwestycji, tym łatwiej klientom podjąć decyzję.

– Czy do zaopatrywania budynków mieszkalnych w ciepło – oprócz urządzeń korzystających z OZE – będzie wykorzystywany także wodór?
– Komisja Europejska wyraźnie wskazuje, że technologie wodorowe będą uzupełniające tam, gdzie nie będzie możliwa efektywna elektryfikacja. Skala oczekiwań wobec tej technologii jest ogromna, choć jednocześnie Komisja Europejska w przewidywaniach tego, jak będzie wyglądać struktura nośników energii w 2050 r. wskazuje, że rola wodoru to tylko 10%. Wynika to z relatywnie niskiej efektywności wodoru jako nośnika energii. Wodór może znaleźć zastosowanie w ciepłownictwie, jednak wciąż wymaga dużego postępu technologicznego. Skala oczekiwań jest bardzo duża.

– KE wciąż pracuje nad dokumentami i szczegółami odnoszącymi się do strategii łączenia sektorów czy tzw. fali renowacji. Kiedy będzie możliwie poznanie dokładniejszych wytycznych np. w zakresie instalacji budynkowych i rozwiązań zalecanych przy modernizacjach obiektów mieszkalnych?
– Komisja Europejska już w połowie 2021 r. przedstawi szczegółowe propozycje aktów prawnych wdrażających „falę renowacji”. Duży pakiet aktów prawnych będzie przede wszystkim uwzględniał rewizję dyrektyw – o systemie handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla EU ETS, o rozwoju OZE i efektywności energetycznej (które wskażą nowe wyższe cele na 2030 r.), a w dalszej kolejności dyrektywę o efektywności energetycznej budynków, a także szereg innych legislacji. Dzięki transparentnemu procesowi przygotowania unijnej legislacji, a także przyjętym w 2020 r. strategiom, już dziś dokładnie znany jest kierunek tych prac. Dodatkowo wiadomo, jakich szczegółowych propozycji powinniśmy się spodziewać. W 2021 r. będą natomiast znane szczegóły dotyczące uruchomienia finansowania unijnego dla „fali renowacji”. Tym kwestiom poświęcimy kolejny poradnik POBE, który ukaże się na wiosnę 2021 r.

Rozmawiała: Joanna Jania

Poradnik POBE„Boom dla „zielonych” i cyfrowych technologii w budownictwie – nowe cele polityki klimatycznej UE do 2030 r.” jest do pobrania tutaj. 


* Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej – w jego ramach współpracuje siedem organizacji branżowych: Sekcja Główna Ciepłownictwa Ogrzewnictwa Wentylacji i Inżynierii Atmosfery Ciepłownictwa PZITS, Polska Korporacja Techniki SGGiK, Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV, Stowarzyszenie Energooszczędne Domy Gotowe, Stowarzyszenie Polska Wentylacja, Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła oraz Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych.


 

pi