Drukuj
Nadrzędna kategoria: Artykuły tematyczne

65Instalacje sanitarne, ze względu na rodzaj instalowanych produktów, dzielimy na publiczne i te domowe. Rynek sanitarny w budynkach użyteczności publicznej jest złożony, gdyż dotyczy wyposażenia budynków o różnych funkcjach, związanych z edukacją, administracją, rozrywką, osobami starszymi, transportem, zakładami opieki zdrowotnej, hotelarstwem, czy sportem... Jest to również rynek bardzo wymagający, gdyż jest zupełnie inny niż rynek domowy. Produkty są bardziej techniczne i muszą gwarantować odporność, oszczędność, bezpieczeństwo oraz higienę...

Kompleksowe instalacje budynków publicznych powstają według specjalistycznych projektów, które integrują różnego rodzaju rozwiązania: automatyczne, podtynkowe, zaścienne, z mocowaniem posadzkowym lub sufitowym, odporne na wandalizm, przystosowane dla osób niepełnosprawnych, intuicyjne...

Urządzenia, które są instalowane, dzięki prostej konserwacji i obsłudze, powinny mieć długą żywotność. Projektowanie i wykonanie toalety publicznej w obiektach jest o tyle trudne, że należy uwzględnić wiele interesów: inwestora, użytkowników, wykonawcy. Dla każdego pomieszczenia higieniczno-sanitarnego w tych miejscach istnieje inne rozwiązanie przemawiające za wyborem odpowiednich urządzeń i armatury, jednak wspólnym mianownikiem będzie higiena.

64

Kontrola proliferacji bakterii powinna być głównym priorytetem w budynkach użyteczności publicznej, które są skupiskiem licznych źródeł zarazków, takich jak wirusy i bakterie. Istnieją dwie kategorie bakterii związanych z wodą i odpowiedzialnych za zakażenia między innymi w szpitalach:

Te dwa rodzaje bakterii różnią się od siebie, więc kontrola bakteriologiczna musi być odpowiednio dostosowana.

Higiena od strony instalacji
Biofilm jest naturalnie występującym zjawiskiem w armaturze sanitarnej i kanalizacji. Jest kolonią mikroorganizmów (bakterii, glonów, grzybów...), które wykazują zdolności adhezyjne do powierzchni z reguły w kontakcie z wodą oraz do siebie nawzajem. Cechą wyróżniającą dla biofilmu jest formowanie się matrycy pełniącej funkcję przywiązującą i ochronną. Liczne badania wykazały, że biofilm tworzy się systematycznie w okresie kilku tygodni lub po paru miesiącach, bez względu na rodzaj użytego tworzywa (miedź, C-PVC, Inox, polipropylen...). 99,5% bakterii obecnych w instalacji uwięzionych jest w biofilmie, gdzie znajdują odpowiednie środowisko do rozmnażania się (woda, temperatura oraz warunki żywieniowe). Jeśli warunki są sprzyjające, to bakterie rozmnażają się i formują zespoły mikroorganizmów, które mogą się odłączyć od całości i skazić całą instalację. Nie ma możliwości całkowitego usunięcia biofilmu, dlatego konieczne jest, aby w budynkach publicznych go kontrolować, w celu ograniczenia proliferacji bakterii.
W różnych krajach normy i dyrektywy dotyczące instalacji sanitarnych i wody nadającej się do picia przez ludzi stale się zmieniają. Poza Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku, które narzuca kontrolę temperatury wody i analizę poziomu bakterii Legionella, za przykład bierzemy również niemiecką dyrektywę „Hygiene in Trinkwasser-Installationen" VDI/DVGW 6023 z kwietnia 2013 roku, która w szczegółach określa reguły pozwalające dobrze zarządzać jakością wody pitnej w punkcie czerpalnym.

66

Średnica instalacji
Należy unikać przewymiarowania instalacji, aby zachować odpowiednią prędkość wody. Jest to nowe i bardzo ważne zjawisko, aby zapewnić ruch turbulentny w instalacji i ograniczać rozrastanie się biofilmu. Jeśli rury są przewymiarowane, prędkość wody jest mniejsza i tym samym jest mniejszy ruch turbulentny wobec ścianek, na których rozwija się biofilm. Niektórzy producenci armatury zalecają obliczanie średnicy instalacji w budynkach użyteczności publicznej dla prędkości między 1,5 a 2 m/s. W konsekwencji ich armatura idealnie odpowiada przyjętym założeniom. Małe zużycie wody, dzięki kontrolowanemu wypływowi eko i automatycznemu zamknięciu czasowemu, sprzyja mniejszym średnicom instalacji.

Cyrkulacja
W Polsce, w celu ochrony przed bakteriami legionella, zaleca się podtrzymywanie temperatury wody w instalacji za pomocą cyrkulacji i mieszanie się jej jak najbliżej punktu czerpalnego. Jest to również ochrona przed częstymi dezynfekcjami termicznymi i chemicznymi, które są kosztowne, trudne do wykonania i niosą za sobą ryzyko oparzenia lub zatrucia dla użytkowników. Temperatura wody w cyrkulacji ciepłej wody użytkowej jest i tak już bardzo wysoka 55÷60°C. Ryzyko oparzenia c.w.u. staje się realne:

Ważne jest, aby baterie mechaniczne i elektroniczne były wyposażone w ograniczniki temperatury maksymalnej. W modelach termostatycznych ochrona antyoparzeniowa powinna natychmiastowo zamykać wodę ciepłą w przypadku braku wody zimnej. Jednak koniecznym rozwiązaniem będzie zastosowanie centralnych mieszaczy termostatycznych, które można zainstalować na wyjściu przygotowania c.w.u., w celu regulacji i zabezpieczenia temperatury dystrybuowanej c.w.u. lub jak najbliżej punktu czerpalnego, w celu ograniczenia ryzyka oparzenia.

Taki mieszacz termostatyczny dystrybuuje wodę w stałej, bezpiecznej temperaturze np. 38°C. W przypadku wahań ciśnienia lub temperatury wody w instalacji, w ciągu sekundy mieszacz jest w stanie ustabilizować temperaturę. Dla bezpieczeństwa, centralny mieszacz termostatyczny powinien zamknąć wypływ wody ciepłej w przypadku nagłego braku wody zimnej w instalacji.

Higiena od strony punktu czerpalnego
W budynkach publicznych całkowite wyeliminowanie bakterii jest utopią. Wcześniej wspominana bakteria Pseudomonas Aeruginosa potrzebuje dwóch elementów do rozwoju: wody w temperaturze między 4 a 46°C (optymalne rozmnażanie między 30 a 37°C) i tlenu z powietrza.

Rozwój Pseudomonas Aeruginosa w wylewce Pseudomonas Aeruginosa skaża głównie wylewkę i armaturę, gdyż potrzebuje do rozwoju mieszanki woda-powietrze. Biofilm, wgłębienia i nierówności ścianek wewnętrznych wylewki chronią bakterie przed dezynfekcją i znacznie faworyzują proliferację. Bakteria Pseudomonas Aeruginosa znajduje wszystkie konieczne warunki do rozwoju oraz może w łatwy sposób rozprzestrzenić się i trwale skazić armaturę czerpalną. Nawet regularne czyszczenie sitka i wylewki nie jest skuteczne.

Rozwój Pseudomonas Aeruginosa w wężykach i instalacji Po zagnieżdżeniu się w biofilmie armatury przy jednoczesnym braku wdrożenia żadnego środka zapobiegawczego, bakterie Pseudomonas A. kontynuują swój rozwój i stopniowo kolonizują wnętrze wężyków i instalacji. Na tym etapie jest właściwie niemożliwe całkowite usunięcie
Pseudomonas Aeruginosa, która staje się zagrożeniem dla całej instalacji wodnej. Francuskie i polskie przepisy prawa koncentrują się głównie na bakteriach Legionella spp., nie narzucają określonego protokołu kontroli jakości wody w kontekście zapobiegania Pseudomonas A. (częstotliwość, miejsce próbek w sieci...).
Natomiast możliwe jest powstrzymanie proliferacji tych bakterii poprzez regularne czyszczenie. Na rynku istnieją odpowiednie rozwiązania, dostosowane do wszystkich występujących ograniczeń, pozwalające na kontrolę proliferacji bakterii w armaturze.
Armatura zatrzaskowa pozwala na przystosowanie specjalistycznych wylewek i dokładne ich czyszczenie – jest to jedyne działanie, które pomaga wyeliminować biofilm. Większość baterii dostępnych na rynku posiada wylewki i korpusy o chropowatym wnętrzu, które są źródłem nisz bakteryjnych. W celu ograniczenia proliferacji bakterii w armaturze, nowe generacje baterii zostały stworzone z wylewkami i/lub korpusami o gładkich wewnątrzach.

69

Armatura do zastosowań higienicznych

Baterie z zatrzaskową wylewką
Armatura ta dostarczana z jednorazową wylewką, istnieje możliwość doboru innych rodzajów wylewek ze stali nierdzewnej, druga wylewka pozwala na nieprzerywanie korzystania z punktu czerpalnego podczas czyszczenia pierwszej wylewki lub jednorazowej wylewki. Każda wylewka musi być okresowo wymieniana, w zależności od miejsca instalacji i tym samym stopnia ryzyka. Są też wylewki w formie filtrów, gwarantujące dystrybucję wody bez bakterii.

70

Zatrszaskowe baterie
Są to baterie całkowicie odpinane od podstawy. Pozwalają na przeprowadzenie w budynkach publicznych działań zwalczających i profilaktycznych: w przypadku skażenia bakteriami Legionella spp., czy Pseudomonas Aeruginosa.., personel techniczny może w prosty sposób odłączyć baterię od jej podstawy, w celu całkowitego wyczyszenia wnętrza korpusu. 

67Armatura o niskim poziomie wody w stagnacji
Niektóre modele baterii dostępnych na rynku posiadają specjalną wewnętrzną konstrukcję zmniejszającą poziom wody w stagnacji wewnątrz korpusu, która znacząco ogranicza ryzyko rozwoju bakterii.

68Gładkie wnętrze korpusu, bez chropowatości
Wszystkie wewnętrzne elementy niektórych modeli armatury mogą być całkowicie gładkie wewnątrz i bez chropowatości, co ogranicza przywieranie biofilmu i ułatwia jego usuwanie. Badania przeprowadzone w czerwcu 2010 roku w laboratorium BioPI i na Wydziale Biologii na Uniwersytecie Jules Verne w Amiens wykazały, że w statycznych warunkach skażenie armatury z gładkim korpusem przez Pseudomonas Aeruginosa jest 14 razy mniejsze niż armatury z chropowatym wnętrzem.

72

71

Armatura elektroniczna z automatycznym spłukiwaniem
Stagnacja wody jest jedną z głównych przyczyn rozwoju bakterii w instalacji wodnej. Nieużywana armatura (odizolowane stanowisko, sanitariaty zamknięty podczas wakacji itp.) powoduje stagnację wody w instalacji i rozwój proliferacji bakterii. Modele elektroniczne powinny być wyposażone w program okresowego spłukiwania, co gwarantuje automatyczne spłukiwanie przez około 60 sekund, uruchamiane co 24 godziny po ostatnim użyciu. W WC ze zbiornikiem stagnacja wody w temperaturze pokojowej sprzyja rozwojowi bakterii. Systemy ze spłukiwaniem bezpośrednim są jednym z licznych rozwiązań dla zapewnienia maksymalnej higieny w budynkach użyteczności publicznej.

Higieniczne wyjście wylewki
Bardzo często na sitku lub napowietrzaczu można zauważyć widoczne zanieczyszczenia i osad z kamienia. Istnieje nowe rozwiązanie zastępujące perlator, jest to wyjście wylewki stworzone z Hostaformu®, którego powierzchnia jest gładka wewnątrz, dzięki temu zapobiega się osadzaniu zanieczyszczeń i kamienia (brak sitka, ścianek i struktury w kształcie gwiazdy), ograniczając tym samym pojawianie i rozprzestrzenianie się bakterii i mikroorganizmów.

Zanim dobierzemy odpowiednie urządzenia do toalety publicznej należy wziąć również pod uwagę wszystkie aspekty higieniczne, celem zagwarantowania najwyższych standardów czystości.

Autor: Katarzyna Dziedziulo

Instalacje sanitarne, ze względu na rodzaj instalowanych produktów, dzielimy na publiczne i te domowe. Rynek sanitarny w budynkach użyteczności publicznej jest złożony, gdyż dotyczy wyposażenia budynków o różnych funkcjach, związanych z edukacją, administracją, rozrywką, osobami starszymi, transportem, zakładami opieki zdrowotnej, hotelarstwem, czy sportem… Jest to również rynek bardzo wymagający, gdyż jest zupełnie inny niż rynek do mowy. Produkty bardziej techniczne i muszą gwarantować odporność, oszczędność, bez pieczeństwo oraz higienę…