Intensywnie rozwijające się budownictwo mieszkaniowe stwarza coraz większe problemy z odprowadzaniem wód opadowych z terenów zabudowanych. Ingeruje ono bowiem w stare systemy melioracyjne, naruszając stan równowagi i zaburzając swobodny spływ wód opadowych ze zlewni, np. z wyżej położonych obszarów. Prowadzi to nawet do miejscowych podtopień budynków. I choć technicznie problem jest do rozwiązania, wciąż zbyt często bywa lekceważony lub rozwiązywany niewłaściwie.

Coraz częściej obserwuje się, że działki przeznaczone pod zabudowę leżą na trasie naturalnego spływu wód opadowych, przy czym intensywna zabudowa istotnie zmniejsza powierzchnię czynną biologicznie. Wokół domów jest znacznie mniej naturalnych terenów zielonych, a więcej powierzchni utwardzonych, przez które woda z trudem przedostaje się do gruntu. Ponadto projektanci nowych budynków bardzo chętnie sięgają po materiały elewacyjne o gładkiej powierzchni, które są całkowicie niedyfuzyjne, np. szkło.

Brak możliwości wsiąknięcia opadów w powierzchnię elewacji sprawia, że podczas deszczu po ścianach budynku z dużą prędkością spływają strumienie wody. W takich przypadkach jako odwodnienie nie sprawdza się już tradycyjny system rynnowy [8], ale konieczne jest wykonanie systemu kanałów odwadniających (odwodnień liniowych) – ze względu na ich wysoką skuteczność, a także konieczność estetycznego wykończenia budynku.

Projekty do poprawki

System kanałów odwadniających oraz instalacji do odprowadzania wód opadowych projektuje się dla każdej inwestycji indywidualnie, na podstawie uwarunkowań miejscowych – nie może to być absolutnie projekt „uniwersalny”. Projektant powinien zadbać o szczegółowe dopracowanie projektu oraz zarchiwizowanie dokumentów, które były podstawą doboru kanałów odwadniających dla inwestycji.

Przy projektowaniu bierze się przede wszystkim pod uwagę:

• wielkość zlewni (powierzchni terenu), z której będzie zbierana woda opadowa i roztopowa;
• przewidywane natężenie opadów na danym terenie.

Zaleca się wybór odpowiednich dla potrzeb inwestycji wyrobów oraz elementów odwodnieniowych, m.in. staranny dobór parametrów kanałów (ich szerokości, głębokości, długości) oraz ich prawidłowe rozmieszczenie z uwzględnieniem towarzyszącej infrastruktury wokół inwestycji. 

Sądząc po doświadczeniach ostatnich lat, bardzo łatwo jest zlekceważyć kwestie właściwego zagospodarowania wód opadowych, posłużyć się mniej efektywnymi rozwiązaniami instalacyjnymi i materiałowymi, a to bezpośrednio przekłada się na problemy późniejszej eksploatacji budynków oraz terenów przylegających do inwestycji.

W Instytucie Techniki Budowlanej od kilku lat obserwujemy kilkunastoprocentowy wzrost liczby ekspertyz i opinii dotyczących nieprawidłowości w wykonaniu kanałów odwadniających. Nieprawidłowości te prowadzą do olbrzymich szkód związanych z podciekaniem wód opadowych do wnętrza budynków, zalewaniem niższych kondygnacji, zniszczeniem elewacji, uszkodzeniem ramp garażowych czy powierzchni garażu na parkingach podziemnych.

Monika Lipska
Fot. AS PPH

O różnych właściwościach materiałów stosowanych w systemach odwodnień, doborze klas obciążeń oraz częstych błędach w dokumentacji przeczytasz w PI 10/14.