Opublikowane 18 listopada sprawozdanie Komisji Europejskiej na temat stanu unii energetycznej zostało optymistycznie przyjęte przez europejski sektor energii odnawialnej. Jest w nim zobowiązanie KE do dekarbonizacji systemu energetycznego, a w nowych celach – mocne wsparcie dla rozwoju nowoczesnych, wysokoefektywnych technologii.

Unia energetyczna to jeden z najważniejszych projektów KE powołany do życia w pierwszej połowie br. Działania państw członkowskich w ramach unii związane są z obniżeniem emisyjności (wykorzystanie OZE), zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego, poprawą efektywności energetycznej, tworzeniem wewnętrznego rynku energii, a także z badaniami naukowymi, innowacjami i konkurencyjnością. W każdym z tych obszarów istotna jest rola pomp ciepłą

Zmniejszenie emisyjności

Dekarbonizacja wiąże się pośrednio ze zwiększeniem udziału energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Jak wiadomo, pompy ciepła wykorzystują energię z otoczenia (powietrze, woda, grunt) i nie powodują żadnej niskiej emisji zanieczyszczeń w miejscu stosowania. Ich emisyjność zależy wyłącznie od pochodzenia energii elektrycznej, którą wykorzystują. Istotny udział pomp ciepła w sektorze grzewczym może znacząco ograniczyć konieczność importowania paliw kopalnych spoza Europy, zmniejszając poziom emisji CO2, a także zwiększając bezpieczeństwo energetyczne, zarówno w skali całej unii energetycznej, jak i poszczególnych krajów.

Efektywność energetyczna

Zgodnie z zasadą unii energetycznej „efektywność energetyczna przede wszystkim” coraz większy nacisk kładzie się na zmniejszanie zapotrzebowania systemów energetycznych na energię. Pompy ciepła należą do najbardziej efektywnych urządzeń do ogrzewania, chłodzenia i przygotowania c.w.u., przez co zwiększają efektywność energetyczną w sektorach mieszkalnym, komercyjnym i przemysłowym. Mogą również pełnić funkcję magazynów energii, umożliwiając przepływ energii między sieciami elektrycznymi i ciepłowniczymi. Często argumentem używanym przeciw rozwojowi systemów OZE jest niestabilność produkcji energii elektrycznej w ciągu doby. Nowoczesne systemy energetyczne wymagają odpowiedniej optymalizacji, podejścia całościowego, w którym energia elektryczna jest trwale związana z produkcją ciepła i chłodu. W małej skali ze zjawiskiem takim mamy do czynienia w przypadku budynków energooszczędnych wyposażonych w mikroinstalacje OZE do produkcji energii elektrycznej. W takich obiektach pompy ciepła z powodzeniem wykorzystują nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej w ciągu dnia, np. przez instalację fotowoltaiczną. Często stosowane są również bufory wody grzewczej. Rozwój inteligentnych sieci elektroenergetycznych Smart Grid z pewnością przyczyni się do podobnej optymalizacji zysków i strat energii w skali makro.

Innowacyjność

Do głównych obszarów działań unii energetycznej zaliczono również wspieranie badań i wzrost innowacyjności poprzez koordynację i finansowanie projektów we współpracy z sektorem prywatnym. Technologia pomp ciepła jest zróżnicowana, niemal każda jej gałąź jest wciąż rozwijana i perspektywy dla tej technologii są obiecujące.

Integracja

W ramach unii energetycznej planowane jest również stworzenie w pełni zintegrowanego, wewnętrznego rynku energii przez umożliwienie jej swobodnego przepływu między krajami członkowskimi. W tym celu konieczna będzie eliminacja przeszkód technicznych i prawnych.

Unia energetyczna ma stanowić pewnego rodzaju parasol ochronny dla krajów, które do niej przystąpiły. Wiele wskazuje na to, że stopień bezpieczeństwa będzie uzależniony od przygotowania technologicznego państwowych systemów energetycznych.

Już dzisiaj w każdym z państw członkowskich potrzebna jest ocena potencjału technologii wchodzących w skład systemu energetycznego i wsparcie najlepszych spośród nich. Może warto więc przekierować subwencje dla nieefektywnych rozwiązań pozbawionych przyszłości na rozwój produkcji i wdrażanie nowoczesnych technologii, takich jak pompy ciepła. Najnowsze wyniki badań naukowców z Instytutu Fraunhofera ISE pokazują, że pompy ciepła będą odgrywać istotną rolę w transformacji systemów energetycznych, która bez ich udziału byłaby trudna do osiągnięcia. Opublikowane na początku listopada opracowanie na temat kosztów związanych z transformacją niemieckiego systemu energetycznego pokazało, że w optymalnym scenariuszu rozwoju energetyki, elektryczne pompy ciepła należą do dominujących urządzeń w zakresie zaopatrzenia budynków w ciepło (80% urządzeń grzewczych w 2050 r.).

Autor: Marta Burchat